LALKI CELULOIDOWE Z CZĘSTOCHOWY

CELULOID -najstarsze tworzywo sztuczne termoplastyczne zostało opatentowane w 1870 roku przez braci Hyattów . Ze względu na niski koszt produkcji i możliwości plastyczne celuloid szybko wszedł do masowej produkcji nie tylko lalek i zabawek a także do wyrobów przedmiotów użytkowych. Produkcję lalek z celuloidu w Polsce wstrzymano w 1965 roku ze względu na łatwopalny materiał.



Lalki celuloidowe powstałe w Kaliszu opisałam w wcześniejszym wpisie .Czas na lalki powstałe w częstochowskiej fabryce celuloidowej.



W 1888 roku żydowski przemysłowiec Seweryn Landu wraz ze wspólnikiem Hermanem Szają założył fabrykę wyrobów celuloidowych w Częstochowie.Początkowo produkowali grzebienie i inne przedmioty codziennego użytku. Po rozbudowie w 1900 roku zaczęli produkcję lalek i zabawek .Sygnowano je literami S  L zdobywając wiele medali między innymi na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 roku. Po pożarze fabryki w 1904 roku zakład przeniesiono z ulicy Centralnej na Jasną gdzie  doskonale prosperowali do lat 30 tych. Po pierwszej wojnie światowej bardzo popularna była Fabryka Wyrobów Celuloidowych i Metalowych Kosmos przy ulicy Krótkiej .Produkowała lalki od 20 -50 lat .W swojej ofercie miała między innymi dość rzadkie lalki murzynki , bobasy i słynne w latach 40tych lalka utworzona na podstawie googlie z dużymi oczami ,ruchomymi kończynami. Produkowano je w trzech kolorach czerwonym , zielonym i żółtym Jednym z właścicieli fabryki był żydowski przedsiębiorca Karol Szajkowicz ,który wraz z żoną Reginą zginął z rąk nazistów w obozie koncentracyjnym w Treblince.

KAROL SZAJKOWICZ

REGINA SZAJKOWICZ

Po drugiej wojnie światowej przy ulicy Krótkiej znajdował się jeden z działów Częstochowskiej Fabryki Wyrobów Celuloidowych  CFWC., który produkował lalki do lat 60-tych.

Powstała na podwalinach częstochowskich przedwojennych zakładów zabawkarskich i celuloidowych. Dyrektorem naczelnym CFWC został Michał Wójtowicz, . Lalki z Częstochowskich Zakładów Wyrobów Celuloidowych były sygnowane w dwojaki sposób CFWC oraz SL CFWC . Początkowo wyglądem przypominały te przedwojenne ,gdyż do ich produkcji wykorzystywano stare materiały i wzorce min z fabryki Landona i Szajkowicza- LFC 1940-1950 roku.
Częstochowa w latach międzywojennych była sporym ośrodkiem produkcji lalek
Wytwarzały je firmy
R. Frodensofa -Hochermana na Ogrodów 24
R. Rozenstajna na Krótkiej
Sz. Srebrnika
A.Szlezyngera
A,Weinryba.
Zeligson na Ogrodowej 58
Szmulewicz- Feyleger - Mc. Rozenberg na Krótkiej
Ciurzyński na Warszawskiej 113



                                                         SYGNATURY 

SL ZE SŁONECZKIEM-Częstochowa + Landon

Tereska Szara Sowa pokazała na blogu swoje lalki celuloidowe są śliczne ,niepowtarzalne.Trudno dziś zdobyć lalkę celuloidową w dobrym stanie .,po za tym ceny tych lalek są coraz wyższe a lalki  bardziej uszkodzone ,popękane ,wypowiałe ,brudne. Przed lata kolekcjonowania udało mi się kupić kilka. Jedną dostałam w prezencie to Mela. Często były w stanie opłakanym .Liczne i wielogodzinne    zabiegi kosmetyczne  mycie ,szorowanie ,czyszczenie delikatnym papierem ściernym miejsce po miejscu .Sklejanie pęknięć to tylko niektóre czynności jakich musiałam dokonać aby moje lalki stały się ozdobą kolekcji i przypominały minione lata ich świetności.  Na moich półkach siedzą lalki celuloidowe  z Kielc ,Częstochowy .Niemiec,Francji ,Czechosłowacji.




                                                                                                                       ZOSIA

                                                                                                                    MELA

                                                                                                             MACIEK

                                                                                                               OLEŃKA

                                                                                              JUDYTA

                                                                                             MATYLDA

                                                                                                      IZA

IZUNIA - nadal jest bez prawej rączki -pilnie poszukiwana dla lalki 70 cm

IZA

                                                                                                               SABINE

                                                                                                           PETRA

                                                                                                  ANKE

                                                                                                          DARIA

                                                     MANIA -                                                                                                                                          CZECHOSŁOWACJA

                                                          TERESKA-                                                                                                              TECHNOPLAST 1930-1957

                                                                                            STASIA

MACIEK _MARYNARZ

                                                                      KRUSZYNKA

                                                                                          IZABELA

                                                                                  KUBA

                                                                                        MARIOLA

                                                                                                                   POLA

                                                                                                       MELA

                                                                                                                               HELENKA

                                                                                                          TOMEK

                                                                                                                  BASIA

                                                                                                                                                                                                 KAROLINA

Jest jeszcze Marysia ale wysiadły baterie .Zdjęcia ostatnich lalek robiłam na szybko przy sztucznym świetle . Zostało do pokazania trochę lalek małych 7-20 cm ,przedstawię je prezentując stroje narodowe świata.