poniedziałek, 2 listopada 2015

LALKI CELULOIDOWE Z CZĘSTOCHOWY

CELULOID -najstarsze tworzywo sztuczne termoplastyczne zostało opatentowane w 1870 roku przez braci Hyattów . Ze względu na niski koszt produkcji i możliwości plastyczne celuloid szybko wszedł do masowej produkcji nie tylko lalek i zabawek a także do wyrobów przedmiotów użytkowych. Produkcję lalek z celuloidu w Polsce wstrzymano w 1965 roku ze względu na łatwopalny materiał.



Lalki celuloidowe powstałe w Kaliszu opisałam w wcześniejszym wpisie .Czas na lalki powstałe w częstochowskiej fabryce celuloidowej.



W 1888 roku żydowski przemysłowiec Seweryn Landu wraz ze wspólnikiem Hermanem Szają założył fabrykę wyrobów celuloidowych w Częstochowie.Początkowo produkowali grzebienie i inne przedmioty codziennego użytku. Po rozbudowie w 1900 roku zaczęli produkcję lalek i zabawek .Sygnowano je literami S  L zdobywając wiele medali między innymi na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 roku. Po pożarze fabryki w 1904 roku zakład przeniesiono z ulicy Centralnej na Jasną gdzie  doskonale prosperowali do lat 30 tych. Po pierwszej wojnie światowej bardzo popularna była Fabryka Wyrobów Celuloidowych i Metalowych Kosmos przy ulicy Krótkiej .Produkowała lalki od 20 -50 lat .W swojej ofercie miała między innymi dość rzadkie lalki murzynki , bobasy i słynne w latach 40tych lalka utworzona na podstawie googlie z dużymi oczami ,ruchomymi kończynami. Produkowano je w trzech kolorach czerwonym , zielonym i żółtym Jednym z właścicieli fabryki był żydowski przedsiębiorca Karol Szajkowicz ,który wraz z żoną Reginą zginął z rąk nazistów w obozie koncentracyjnym w Treblince.











KAROL SZAJKOWICZ

REGINA SZAJKOWICZ




Po drugiej wojnie światowej przy ulicy Krótkiej znajdował się jeden z działów Częstochowskiej Fabryki Wyrobów Celuloidowych  CFWC., który produkował lalki do lat 60-tych.

Powstała na podwalinach częstochowskich przedwojennych zakładów zabawkarskich i celuloidowych. Dyrektorem naczelnym CFWC został Michał Wójtowicz, . Lalki z Częstochowskich Zakładów Wyrobów Celuloidowych były sygnowane w dwojaki sposób CFWC oraz SL CFWC . Początkowo wyglądem przypominały te przedwojenne ,gdyż do ich produkcji wykorzystywano stare materiały i wzorce min z fabryki Landona i Szajkowicza- LFC 1940-1950 roku.
Częstochowa w latach międzywojennych była sporym ośrodkiem produkcji lalek
Wytwarzały je firmy
R. Frodensofa -Hochermana na Ogrodów 24
R. Rozenstajna na Krótkiej
Sz. Srebrnika
A.Szlezyngera
A,Weinryba.
Zeligson na Ogrodowej 58
Szmulewicz- Feyleger - Mc. Rozenberg na Krótkiej
Ciurzyński na Warszawskiej 113



                                                         SYGNATURY 




SL ZE SŁONECZKIEM-Częstochowa + Landon















Tereska Szara Sowa pokazała na blogu swoje lalki celuloidowe są śliczne ,niepowtarzalne.Trudno dziś zdobyć lalkę celuloidową w dobrym stanie .,po za tym ceny tych lalek są coraz wyższe a lalki  bardziej uszkodzone ,popękane ,wypowiałe ,brudne. Przed lata kolekcjonowania udało mi się kupić kilka. Jedną dostałam w prezencie to Mela. Często były w stanie opłakanym .Liczne i wielogodzinne    zabiegi kosmetyczne  mycie ,szorowanie ,czyszczenie delikatnym papierem ściernym miejsce po miejscu .Sklejanie pęknięć to tylko niektóre czynności jakich musiałam dokonać aby moje lalki stały się ozdobą kolekcji i przypominały minione lata ich świetności.  Na moich półkach siedzą lalki celuloidowe  z Kielc ,Częstochowy .Niemiec,Francji ,Czechosłowacji.




                                                                                                                       ZOSIA








                                                                                                                    MELA









                                                                                                             MACIEK





                                                                                                               OLEŃKA













                                                                                              JUDYTA










                                                                                             MATYLDA








                                                                                                      IZA

IZUNIA - nadal jest bez prawej rączki -pilnie poszukiwana dla lalki 70 cm








IZA








                                                                                                               SABINE












                                                                                                           PETRA









                                                                                                  ANKE










                                                                                                          DARIA








                                                     MANIA -                                                                                                                                          CZECHOSŁOWACJA











                                                          TERESKA-                                                                                                              TECHNOPLAST 1930-1957





                                                                                            STASIA






MACIEK _MARYNARZ








                                                                      KRUSZYNKA





                                                                                          IZABELA











                                                                                  KUBA








                                                                                        MARIOLA





                                                                                                                   POLA











                                                                                                       MELA










                                                                                                                               HELENKA










                                                                                                          TOMEK










                                                                                                                  BASIA












                                                                                                                                                                                                 KAROLINA




Jest jeszcze Marysia ale wysiadły baterie .Zdjęcia ostatnich lalek robiłam na szybko przy sztucznym świetle . Zostało do pokazania trochę lalek małych 7-20 cm ,przedstawię je prezentując stroje narodowe świata.

29 komentarzy:

  1. Wspaniały wpis !! Cudowne lalki !!!
    Też przymierzam się do publikacji na ten temat ale nie mam własnych lalek do zilustrowania go , pewnie skończy się na wyliczeniu producentów....:/

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pisz Kasiu ,chętnie poczytam .Na pewno znajdę tam coś ,czego jeszcze nie wiem.Masz za to inne piękne i wartościowe lalki o których ja nie mam pojęcia.

      Usuń
  2. Masz niesamowitą wprost kolekcję, cuda jakie pokazujesz......ach brak słów :) Mam nieśmiałą prośbę o jakąś zbiorczą fotkę Twoich panienek, proszę ładnie :) Wspaniały wpis, jestem pod wrażeniem wiedzy i determinacji w jej zdobywaniu. Pozdrawiam cieplutko .

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Postaram się zrobić wspólną fotkę wszystkich celuloidek ,może przed świątecznymi porządkami . Nie mam zbyt dużej wiedzy na temat lalek ,wpisy to wielogodzinne szperania w sieci .Uczę się dopiero.

      Usuń
  3. Uleńko, ale masz imponujący zbiór lal celuloidowych:). Ja mam jedną, Helenkę (taką jak Twoja Zosia),
    uściski!!!!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dawno Cię u mnie nie było Aniu .Cieszę się.Pozdrawiam

      Usuń
  4. Cudowna kolekcja Uleńko. Szczerze się cieszę, że ją masz, ale troszkę zazdroszczę. I ciągle siebie ganię za to, że nie zaczęłam zbierać lalek wcześniej.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tereso zbieram lalki od sześciu lat po tym jak zachorowałam na raka i przestałam pracować. Wcześniej zbierałam tylko lalki porcelanowe i wiele w tym czasie przegapiłam starych naszych lal.Początkowo miała być tylko Zosia na pamiątkę z dzieciństwa ale same wpadały mi w ręce następne.Sama wiesz jak trudno oprzeć się pokusie.Nie ma czego zazdrościć .Każda z Was ma piękne unikatowe lalki ,

      Usuń
  5. Moje serce zdobyła laleczka Maciek

    OdpowiedzUsuń
  6. Wspaniałą kolekcja i aż zazdrość bierze ( ale taka pozytywna):) W strefie marzeń jest u mnie choć jedna taka staruszka:))

    OdpowiedzUsuń
  7. Moc ciekawych informacji i cała gama prześlicznych zdjęć cudnych lalek!
    Pozdrawiam serdecznie!

    OdpowiedzUsuń
  8. Przepiekne lalki <3 Ja mam niestety tylko dwie ze wzgledu na brak miejsca ale lubie je bardzo bo maja to cos w swoich pyzatych celuloidowych pysiach :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Przecudna kolekcja, siedząc wśród takich lal można mieć uczucie, że się znalazło w innej epoce- w innym czasie i przestrzeni, wystarczy tylko puścić wodze wyobraźni... Gratuluję Ci takiej pięknej kolekcji Ulleńko!!!

    OdpowiedzUsuń
  10. What beautiful, beautiful dolls! I especially love the tiny ones. They're so cute.

    Słodki Przyjacielu, dziękuję za miłe słowa i zrozumienia. Rzeczywiście, zawsze będę przegap Umiłowanym. Byliśmy małżeństwem przez 31 lat. Moja mama, która straciła tatę zaledwie trzy lata temu, mówi czasu nie pomaga, choć nigdy tak naprawdę się nad opłakuje utratę tych, których kochamy tak dobrze. ((uściski))

    OdpowiedzUsuń
  11. Iza w jasnym sweterku skradła me serce
    a Pola ma uroczy dzianinowy kpl :)

    skoro firma produkowała w 3 kolorach te
    bobaski z pierwszych fot - dlaczego widzę
    też z petrolkowej czapce i wdzianku - to
    jakaś reedycja czy może klonik?
    tak czy siak - wielce urokliwe krasnalki :DDD

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz rację ,w opisach lalek znalazłam informację o trzech kolorach a zdjęcie przedstawia cztery .Tak, na pewno była też niebieska.

      Usuń
    2. niezależnie od koloru - żadneJ nie brak wdzięku :DDD

      Usuń
  12. Serdecznie pozdrawiam Ciebie Ulu, Melę i mnóstwo jej koleżanek. Czy Tosia to nie jest czasami Mela w innej sukience ? Twoja kolekcja jest imponująca. Danuta.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz rację Danusiu ,Tosia to Mela .dziękujemy za pozdrowienia.Muszę uzupełnić wpis .Brakuje lalki Tosi.

      Usuń
  13. Przecudna kolekcja :) Pozdrawiam Alicja

    OdpowiedzUsuń
  14. Piękna i imponująca kolekcja. Podziwiam z przyjemnością.
    Patrząc na Melcię stwierdzam, że mamy chyba lalki z tej samej "serii". Moja też jest z dziwnego białawego (jakby malowanego) celuloidu. Zupełnie innego niż pozostałe podobne jej lale.
    pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  15. Lalka KIKI z tego co wiem była jeszcze w jednym kolorze, różowym- przynajmniej taką posiadałam z rodzeństwem:)) Niestety nie zachowała się ...

    OdpowiedzUsuń
  16. Tak jest, potwierdzam, była też Kiki różowa! mam dowód, ale nie wiem, jak załączyć foto...

    OdpowiedzUsuń
  17. mam lalkę, która wygląda jak Basia. na karku jest sygnatura- MADE IN pod nią trójkąt a pod nim POLAND. pewnie jest to wyrób powojenny, ale ciekawe z jakiej fabryki...

    OdpowiedzUsuń
  18. mam lalkę sygnowaną gloria 70 prawdopodobnie z Fabryki Wyrobów Celuloidowych GLORIA w Częstochowie. jestem ciekawa kiedy ją wykonano. miałam zamiar ją sprzedać, uszyłam nowe ubranko i teraz się waham bo jest w idealnym stanie

    OdpowiedzUsuń
  19. Piękny zbiór też mam lalkę którą dostałam na roczek mam 62 lata

    OdpowiedzUsuń
  20. Piękny zbiór też mam jedną dostałam na roczek a mam 62lata

    OdpowiedzUsuń
  21. Piękny zbiór ja też mam jedną dostałam na roczek a mam 62 lata

    OdpowiedzUsuń