piątek, 3 maja 2013

LALKI REGIONALNE

                                                           KRAKOWIANKA  


Strój krakowski  -wianek
                            Wygląd wianka zależał od stanu cywilnego dziewczyny .Zazwyczaj był ze sztucznych kwiatów,zdobiły go spadające na plecy barwne wstążki. Mężatki  na głowach nosiły kosztowną chustę czepcową.








Koszula-    Szyta z delikatnego płótna .Miała szerokie rękawy i zdobienia w postaci haftu na dekolcie,karczku i mankietach.Na szyi  sznur czerwonych korali.










Gorset -Zakładany na koszulę,szyty z aksamitu lub sukna.Bywał w różnych kolorach .Wyszywano go haftem o motywach roślinnych.Ozdabiano różnobarwnymi,błyszczącymi koralikami ,cekinami,tasiemkami.













Spódnica- Krakowianki nosiły dwie spódnice  ,wierzchnia długa i szeroka,wzorzysta,uszyta z tybetu,jedwabiu lub batystu, w kolorze czerwonym ,zielonym ,niebieskim lub białym.Od wewnątrz dół  podszyty był płatem innej tkaniny,co usztywniało spódnicę..Spódnica spodnia ,uszyta z białego płótna bogato zdobiona haftem atłaskowym,pełniła rolę halki.Na nogi zakładano czarne ,sznurowane trzewiki.






Zapaska    - Zapaski krakowskie ,nieco krótsze od spódnicy. szyte były z rozmaitych materiałów.Noszono także fartuszki białe, tiulowe ozdabiane haftem. Zdarzało się ,że haft przykrywał całą powierzchnię zapaski.Do zdobienia brzegów używano również koronek.








Lalki w stroju krakowskim produkowane są w Pracowni Lalek Regionalnych Folklor w Bochni.Wyróżniają się urodą strojów wykonanych w całości ręcznie. Widziałam takie lalki w Cepelii i w Sukiennicach w Krakowie.Mimo .iż stroje pięknie odszyte sama lalka ma wiele do życzenia .Jest wykonana z marnej jakościowo gumy lub tworzywa co powoduje zmiany w kolorze buzi lalki.Staje się pomarańczowa .,Moim zdaniem powinno się stosować lalki porcelanowe.,morze  się mylę ,ale  to jest tylko moje zdanie.

Lalki z Sukiennic w Krakowie











 Źródło -Folklor -lalki.pl
              Polskie stroje ludowe -Piskorz -Branekova.
              www.polalech.pl


Ciekawostka-    Folklor krakowski i strój krakowski był i  jest inspiracją do pracy wielu malarzy.Zofia Frontczakówna wana piękną Zośką była jedną z najpiękniejszych  wśród malarzy krakowskich modelek.Pozowała Kossakowi,Stachiewiczowi i Wodzinowskiemu.Do tej pory w wielu domach i muzeach wiszą obrazy tych artystów przedstawiającą urodziwą dziewczynę,zwykle odzianą w tradycyjny ,krakowski strój.

Piękna Zośka -Piotr  Stachiewicz











Muzeum w Krakowie










Zdjęcia z netu


MOJA KRAKOWIANKA- wykonanie stroju własne,laleczka jest z porcelany,wysokość 45 cm.




















                                                           ŁOWICZANKA

                           Strój łowiecki

   Na głowie chusta zwana jedwabnicą,kwiecista albo biała z haftem wiązana z tyłu.Po bokach przybrana kwiatami.Na szyi korale intensywnie czerwone.                            



BLUZKA-    Zwana bielunką uszyta z białego płótna ,zdobiona haftem z wykładanym kołnierzem i rękawami w kształcie dzwonów.

               





KIECKA-   zwana wełniakiem ,pasiasta,suto marszczona z aksamitką doszytą wokół dolnego brzegu.Utrzymany w kolorze czerwonym z dodatkiem zielonych pasków






STANIK    - aksamitne ,zdobione wielobarwnym kwiatowym wzorze,wyszywanym ręcznie haftem płaskim i koralikami





Zapaska  - uszyta z pasiastego samodziału obszyta aksamitką ozdobioną haftem..Na nogach trzewiki ,wysokie do połowy łydki ,sznurowane.







LALKI  CEPELIA - strój łowiecki










Strój  łowiecki w sztuce i na  starej fotografii











Łowiczanka - pocztówka Muszyńskiej










Moja  porcelanowa Łowiczanka -   

Długi i deszczowy czas  majówki wykorzystałam szyjąc strój łowiecki .

Niestety brakuje mi czerwonych korali ,ale jak tylko kupię będzie zamiana.

Fartuszek uszyłam z resztek firanki

Aksamitną kamizelkę uszyłam z kamizelki kupionej w sklepie z używaną  odzieżą,wykorzystując fragmenty obszyte  ozdobami i cekinami.

Nie umiem wyszywać ani haftować więc na rękawy  bluzki naszyłam ozdoby wycięte z innej odzieży.

Chusta na głowie Łowiczanki to pozostała resztka ze spódnicy Krakowianki.,a była to przedtem  ładna chusta ,kupiona  na targu w Wiśle.

Fartuszek obszyłam gotową pasmanterią

Włosy zaplotłam w warkocze 

Na spódnicę wykorzystałam  stary Cepeliowski  bieżnik wełniany ,,a dół obszyłam gotową aksamitną  pasmanterią .Spódnica jest mocno marszczona a tkanina dosyć gruba więc trochę trudno się szyło.







Na halkę i bluzkę wykorzystałam stare haftowane bluzki, które kupuję zawsze kiedy się trafią ,są bardzo przydatne do szycia bielizny dla lalek porcelanowych.Kupuję je zazwyczaj na wagę w szmateksach.


Lalce brakuje jeszcze ozdoby z drugiej strony główki ,chyba tak już zostanie.


Lalka ma 47 cm wysokości.i śliczne zielone oczy











Ślązaczka





Strój Śląski


Galanda-  wianek ze sztucznych kwiatów z przodu ozdobiona nawleczonymi na drucik i zwisającymi nad czołem koralikami, z tyłu przewiązany długą wstążką,której końce opadały na plecy. Klasy to ozdobna część  galandy  przysłaniająca uszy.Wykonana z kilku warstw złożonych kolorowych wzorzystych wstążek.









Kabotek-     Biała bluzka ,bogato zdobiona,miała  bufiaste rękawy wykończone haftem i koronką oraz ozdobny kołnierz.







Kiecka- sięgająca do kostki spódnica .Były proste,czasem marszczone zaś najdroższe plisowane.,zazwyczaj jednokolorowe,przy czym w jasnych chodziły młode kobiety ,w ciemnych starsze




Westa -kamizelka uszyta z czerwonego ,granatowego lub czarnego sukna.Przód obszyty kolorowym sznurkiem ,zapinana na guziki .Dekolt okrągły obszyty szeroką wzorzystą  żakardową  wstążką.









Zdjęcia z Muzeum  -fot E. Poloczek



Zopaska -  fartuch sięgający do kostek  przewiązany w pasie.Oprócz ochrony kiecki zopaska służyła do ozdoby.Była ręcznie malowana w motywy kwiatowe,wyszywana, zdobiona koralikami lub koronką.




Strój mężatek

Z archiwum zespołu Śląsk

Zespół Śląsk





Występ zespołu Śląsk



Strój  Śląski












Lalki z Cepelii







Stroje Śląskie na starych fotografiach 
  














































Żródło  ; www.malanowicz.en
Muzeum w Bytomiu
Muzeum Górnictwa Zabrze
Muzeum Koszęcin 
Izba Tradycji  Mikołów  
www.folklor-lalki.pl
foto.Edward Poloczek
inne wyszukane w sieci





MOJA PORCELANOWA  ŚLĄZACZKA





























5 komentarzy:

  1. Rewelacyjny post! Ależ się musiałaś napracować nad zgromadzeniem tego cennego i ciekawego materiału teoretycznego! A Twoje regionalne lale są cudne! Najbardziej mi się podoba pomysł z wykorzystaniem bieżnika na spódnicę. :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Laki wyszła Pani cudowne a stroje prześliczne .Podziwiam talent krawiecki i wykonanie sukienek

    OdpowiedzUsuń
  3. Witam! Nie widziałam tą strone aż teraz. Masz ładne lalki regionalne ale co najlepiej że dodałaś dużo zdjęcia i rysunki pokazać stroje ludowe. Podoba mi się te stare pocztówki i zdjęcia szczególnie Łowickie, ale wszystkie czekawe. SUPER strona!
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  4. Piękne lalki, jestem pod ogromnym wrażeniem! To musiało zabrać ogrom pracy. Ja polecam krakowskie inspiracje w fotografii krakowskiej artystki: judytapapp.com/folkart.php

    OdpowiedzUsuń
  5. Ubieranie lalek w stroje ludowe to piękna pasja! Także wymagająca - podziwiam wysiłek, jaki włożyła Pani szczególnie w zestawienie zdjęć stroju śląskiego. Pokazuje ono, jak szerokie to jest pojęcie.

    OdpowiedzUsuń